In memoriam

Ter gedachtenis aan Baltasar (Ko) Hendriks

n zijn woonplaats Nijmegen overleed op maandag 18 maart 2013 dominicaan Baltasar (Ko) Hendriks. Bij de uitvaart op 22 maart sprak de nieuwe provinciaal overste René Dinklo het in memoriam uit, dat geschreven is door scheidend provinciaal Ben Vocking.

Padre Baltasar is begraven op het kerkhof van de dominicanen achter het oude Albertinum.

Baltasar-Ko werd geboren op 11 augustus 1925 te Amsterdam in een gezin van zeven kinderen. Hij ontving de namen Jacobus Theodorus. Zijn ouders waren Leonardus Hendriks en Geertruida Out. Hij studeerde op het St. Ignatiuscollege te Amsterdam: eerst de HBS en daarna Latijn en Grieks. Op 18 september 1947 werd hij lid van de Orde der Dominicanen. Hij volgde zijn opleiding in Zwolle en op het Albertinum in Nijmegen. Op 25 juli 1953 werd hij door Mgr. Mutsaers priester gewijd. Op 6 september 1955 vertrok hij naar Puerto Rico.

Hij werkte daar in vele parochies en hield zich uitdrukkelijk bezig houden met de liturgie. Hij was vele jaren lid van de liturgische commissie van het eiland. Hij heeft in die jaren vele contacten mogen leggen: veel gepraat, veel gezongen, veel gebeden, veel ‘gevierd’, veel zieken bezocht, veel retraites gegeven en cursussen in liturgie. Dat deed hij niet enkel op Puerto Rico, maar ook in de Dominicaanse Republiek en bij groepen van spaansprekenden in de Verenigde Staten.

Baltasar beschouwde zijn leven als een providentieel groeiproces, ‘langdurig en gestadig, beproefd en bevestigd’, van ‘zijn’ en vooral van ‘doen’. Maar met name de laatste jaren van zijn leven kon hij meer tijd en energie besteden aan het ‘zijn’ en had hij de ervaring de Heer beter en vollediger te kunnen toebehoren.

Toen de magister van de Orde Damian Byrne hem in 1984 benoemde tot de eerste promotor van de Dominicaanse familie in het Caribisch gebied en Latijns Amerika, beschouwde hij dat als een geweldige uitdaging. Baltasar zegt van die tijd: ‘Ik kon toch niet praten over de Heer noch over de Dominicaanse familie zonder met Hem en met de Dominicaanse Familie te praten!’

Hij heeft in die jaren zeer velen bezocht. Hij had bijna meer vlieguren dan een minister van Buitenlandse Zaken. Bijna alle zusters en broeders in Latijns Amerika kenden Baltasar. Dat het reizen niet altijd gemakkelijk was mogen de vier overvallen (waarvan twee met een mes) duidelijk maken. En eenmaal ontsnapte hij aan een vliegramp, waarbij alle inzittenden omkwamen. Op het laatste moment had hij die vlucht moeten afzeggen.

In die jaren – met als standplaats het klooster in Bogotá – gaf hij heel veel lezingen en retraites over liturgie, gebedsleven en Dominicaanse spiritualiteit. Hij gaf een twaalftal boekjes in het Spaans uit en verspreidde die in Latijns Amerika. Nog een paar jaar bracht hij door op Puerto Rico. Hij voelde, dat zijn gezondheid achteruit ging, en nam in september 1996 het besluit om naar Nederland terug te keren.

Zijn komst naar Nederland betekende echter voor hem de ‘koudste douche’ zoals hij zelf zegt. Zijn Latijns-Amerikaanse wijze van denken werd hier niet begrepen en hij kon zich moeilijk verplaatsen in de ontwikkelingen, die hier hadden plaatsgevonden. Die eerste jaren waren zwaar voor hem. Hij verbleef een paar jaar in Zwolle, om vervolgens te verhuizen naar ons klooster in Venlo. In februari 2004 trok hij naar het Berchmanianum, waar hij negen goede jaren gehad heeft. Hij werd daar ook gekozen als lid van de Bewonersraad.

Een aantal jaren geleden schreef hij een boekje waarin hij ook met name een aantal positieve punten onder woorden bracht, die hij de laatste tijd in Nederland ervaren had: de nabijheid van familie en vrienden, de verrukking van de seizoenen, met name de lente, de vrijgevigheid voor goede doelen. In de alternatieve kerk, die vorm kreeg in de Acht-Mei-Beweging, leerde hij de internationale solidariteit waarderen. Hij vond het echter jammer dat deze alternatieve kerk weinig waardering had voor volkse vroomheid.

De laatste jaren ging zijn gezondheid verder achteruit: zijn stem was gebroken, zijn voeten hadden een beugel nodig, de slagaders vertoonden vele donkere knoppen, de hartkleppen waren verkalkt. In februari durfde de dokter toch nog een operatie aan voor een nieuwe hartklep. Ging het aanvankelijk goed (ondanks een paar complicaties) plotseling was er sprake van een grote terugval. Hij raakte verward en kreeg een zware trombose in zijn been. Maandag 18 maart stierf hij heel rustig om 20.00 uur. Zaterdag de 16e had Theo Koster hem in aanwezigheid van familie en bekenden het sacrament van de zieken toegediend. Opvallend was dat hij toen hele heldere momenten had.

Baltasar bleef tot het einde toe een gedreven prediker, die bleef getuigen van de Goede Boodschap van Jezus zowel in het Berchmanianum als in verschillende gebedsgroepen, die hij tot voor kort met regelmaat bezocht.

We mogen dankbaar zijn voor zijn leven en vriendschap.

Moge hij nu in God geborgen zijn!

 

Padre Baltasar leverde vorig jaar een belangrijke bijdrage aan de dominicaanse heiligenkalender op deze website. Bovendien ging in januari 2013 de website Orar y Pensar van start, als een laatste geste van een betrokken missionaris aan zijn oude missiegebied in Latijns-Amerika. Deze website wordt door Maria Luisa Valdez beheerd en zal, met divers materiaal van Baltasar, voorlopig doorgaan.